Di tích

Danh sách nằm trong sổ đăng ký di tích văn hóa quốc gia cấp tỉnh:[89]

• Nhà thờ Công giáo Thánh Gioan Tẩy Giả xây dựng từ năm 1848 bằng gạch theo phong cách Tân Romanesque, là nhà thờ giáo xứ.[62]

Sổ đăng ký di tích địa phương về Lubrza thông qua ngày 30 tháng 5 năm 2017 cũng ghi nhận danh sách sau:[90]

• Nhà số 21, 25, 30, 40, 46, 50, 59 và 68 đường Świebodzińska từ cuối thế kỷ 19 và đầu thế kỷ 20.[91]
• Nhà số 2, 11a–11b, 13, 16, 17 và 19 đường 3 Maja (3 tháng 5) từ cuối thế kỷ 19 và đầu thế kỷ 20.[92]
• Nhà số 3 đường Klasztorna từ nửa đầu thế kỷ 19.[93]
• Nhà số 1 đường Zamkowa từ nửa đầu thế kỷ 19.[94]
• Nghĩa trang Công giáo từ cuối thế kỷ 19 tại đường Świebodzińska và 3 Maja bị đóng cửa. Sau Chiến tranh thế giới thứ hai, hầu hết các bia mộ cũ bị phá hủy nên chính quyền Ba Lan cho dỡ bỏ và dân Ba Lan mới đến được chôn tại đó. Hiện chỉ còn một số mộ người Đức từ trước chiến tranh. Cho đến tận thập niên 1960 vẫn còn giữ được tàn tích nhà thờ Baroque từ năm 1776 dù bị hư hại trong chiến tranh.[62] Nhưng rồi nhà thờ bị phá dỡ để tránh gây nguy hiểm nhưng lời kể các nhân chứng lại cho rằng hiện trạng lúc ấy vẫn có thể trùng tu. Từ năm 1997, móng cũ nhà thờ vẫn còn thấy dưới lớp đất, các linh mục đặt một bàn thờ ngoài trời tại đó. Quanh nghĩa trang là bức tường gạch có từ trước chiến tranh.[95][96]
• Khu làng trung cổ với di tích tháp canh[97] nằm trên đồi phía sau các tòa nhà ở phố Zamkowa.[98] Năm 2016, chủ đất muốn san bằng khu này, khi đó lộ ra phần móng tháp canh và cơ quan bảo tồn di tích tỉnh đã can thiệp để giữ lại cũng như tiến hành bảo vệ chống hư hại thêm.[99][100]
• Đập chặn 709 và khóa nước 708 thuộc Khu vực phòng thủ Międzyrzecz. Hệ thống này có thể nhanh chóng đưa nước từ hồ Goszcza và Lubie để tạo ra hồ nước lớn ở phía trước công sự "Körner".[62][101][102]

Các địa điểm khác được gmina Lubrza liệt kê nhưng không thuộc đối tượng cần bảo vệ:

• Cối xay từ thời trung cổ,[29] hiện được chỉnh sửa cho phòng thu âm sử dụng. Trong quá trình tôn tạo, các chi tiết cũ đã bị thay thế.[62]
• Tượng đài trưng bày xe tăng PT-76 ở giữa quảng trường Wdzięcznośc (Tri ân). Trước thập niên 1990, nơi đây đặt một khẩu pháo tự hành SU-76 nhưng do có giá trị lịch sử nên được chính quyền xã tặng cho Bảo tàng quân đội Ba Lan ở Warszawa. Một khẩu pháo kéo 76 ly được đưa vào thế chỗ nhưng ngay sau đó cũng được thay bằng xe tăng lội nước hạng nhẹ PT-76 như hiện nay.[62]
• Cứ điểm số 694 do tư nhân quản lý. Kiến trúc được xây dựng năm 1935, bị phá hủy trong chiến tranh, nay phần lớn đã được phục chế. Vị trí này từng dùng để phòng vệ tuyến đường qua Lubrza, đập 709 và khóa nước 708.[43]

Bố cục

Bố cục Lubrza là ví dụ điển hình về phức hợp đô thị trung cổ trên tuyến Świebodzin nối Międzyrzecz (nay là phố Świebodzińska). Ở vị trí trung tâm là quảng trường vốn là khu họp chợ, nay có tên Wdzięczności (Tri ân). Các nhà cổ bằng gạch cuối thế kỷ 19 và đầu thế kỷ 20 tọa lạc tại các đường phố: Świebodzińska, 3 Maja, Zamkowa, Klasztorna và Krzywa. Cách làng vài chục mét về phía tây là hồ Goszcza. Đầu làng phía nam đi đến hồ Lubie, còn đầu bắc là hồ Lubrza.[103]